LEARNACY: HỌC TỪ CUỘC SỐNG ĐỂ CHUYỂN HOÁ BẢN THÂN
Bạn hoàn toàn có thể học hỏi theo một cách rất khác, và nhờ đó chuyển hoá bản thân một cách mạnh mẽ. Điều đó có thể bắt đầu khi bạn chịu khó đọc kỹ và trọn vẹn bài viết này.
Đây là bản tin tôi dùng tận 2 tuần để viết, và là kết tinh từ gần 20 năm làm giáo dục của tôi. Đây cũng là khung triết lý và phương pháp chủ đạo mà tôi sẽ triển khai dần trong bản tin Learnacy, xin gửi tặng toàn thể các bạn vào đúng ngày 20/10/2024.
I. MỞ ĐẦU: THẾ GIỚI VUCA VÀ NHU CẦU HỌC TẬP CHUYỂN HOÁ
A. THÁCH THỨC CỦA VIỆC HỌC TRONG THẾ GIỚI VUCA
Hãy tưởng tượng bạn đang đứng trước một màn hình lớn đang chiếu những hình ảnh liên tục thay đổi. Màu sắc, hình dạng, và bố cục của những hình ảnh này biến đổi không ngừng. Đó chính là sự biến động (Volatile). Đối diện với những biến động đó, bạn cố gắng dự đoán hình dạng tiếp theo sẽ xuất hiện, nhưng điều đó gần như bất khả thi - đó là sự không chắc chắn (Uncertain). Bạn nhận ra rằng mỗi thay đổi nhỏ đều ảnh hưởng đến toàn bộ bức tranh theo những cách bất ngờ - đó là sự phức tạp (Complex). Và cuối cùng, ngay cả khi bạn nghĩ rằng mình đã hiểu được một phần của bức tranh, ý nghĩa của nó lại có thể thay đổi trong chớp mắt - đó là sự mơ hồ (Ambiguous). Các đặc tính này ghép lại thành từ VUCA - một thuật ngữ mô tả khá chính xác về thế giới hiện đại mà chúng ta đang sống.
Trong bối cảnh này, việc học tập trở nên thách thức hơn bao giờ hết. Kiến thức mà chúng ta học được hôm nay thực chất đã trở nên lỗi thời ngay lúc này. Kỹ năng mà chúng ta nghĩ là quan trọng có thể nhanh chóng trở nên không còn phù hợp. Chúng ta không còn có thể dựa vào một bộ kiến thức cố định học được từ trường lớp để áp dụng suốt đời được nữa.
Điều này dẫn tôi đến với một nhận thức quan trọng trong suốt quãng đời làm giáo dục: các phương pháp học tập truyền thống, dù đã phục vụ chúng ta trong nhiều thế kỷ, giờ đây đang bộc lộ những hạn chế đáng kể. Chúng ta thường quen với việc ngồi im lặng trong lớp học, lắng nghe giáo viên giảng bài, và cố gắng ghi nhớ thông tin. Nhưng liệu cách học này có còn phù hợp trong một thế giới đang thay đổi thần tốc như hiện nay không?
Tôi nhớ có lần nói chuyện với một sinh viên mới tốt nghiệp. Bạn ấy tâm sự rằng mình cảm thấy hoàn toàn không được chuẩn bị cho thế giới công việc thực tế. Những gì bạn học được ở trường dường như không liên quan nhiều đến những thách thức mà bạn phải đối mặt hàng ngày. Câu chuyện này không phải là hiếm gặp. Nó phản ánh một khoảng cách ngày càng lớn giữa cách chúng ta học và cách thế giới vận hành.
Từ đó, tôi cho rằng chúng ta cần một cách tiếp cận mới trong học tập - một cách tiếp cận không chỉ giúp chúng ta tiếp thu kiến thức mà còn chuyển hoá bản thân, phát triển khả năng thích ứng và sáng tạo. Chúng ta cần một phương pháp học tập tích hợp và toàn diện, linh hoạt và thích nghi, lấy trải nghiệm làm trung tâm, phát triển tư duy hệ thống, và thúc đẩy sự tự nhận thức và phát triển cá nhân.
Tôi luôn tin rằng:
"Mục tiêu chung cuộc của giáo dục không bó hẹp trong việc truyền thụ kiến thức hay rèn luyện kỹ năng. Giáo dục ở thời đại mới cần giúp mỗi con người có thể hiện thực hóa mọi tiềm năng, trở thành chính mình như một bản thể toàn vẹn và độc tôn".
Chính từ nhận thức về nhu cầu này mà LEARNACY - một framework học tập chuyển hoá [transformative learning] - đã nảy sinh trong tôi. LEARNACY không chỉ là một phương pháp học tập mới; nó là một cách tiếp cận toàn diện để sống và học trong thế giới đầy biến động của chúng ta.
LEARNACY là một chu trình với 4 giai đoạn là Immersing, Constructing, Allowing, và Transcending, bao gồm 8 năng lực là Listen, Engage, Ask, Re-circle, Nurture, Adapt, Connect, và Yearn (viết tắt lại chính là chữ LEARNACY - tên của bản tin này).
Trong bài viết rất đặc biệt mà tôi cần đến 2 tuần để hoàn thành này, bạn hãy cùng tôi khám phá LEARNACY, để mỗi chúng ta có thể sống trọn vẹn và đóng góp ý nghĩa cho thế giới trong bất cứ hoàn cảnh nào. Lưu ý: bài viết dài khoảng 14,000 từ, bạn có thể cần cả một buổi để đọc hết, hoặc có thể đọc dần từng phần, kết hợp cùng thử nghiệm và chiêm nghiệm.
B. SỰ RA ĐỜI CỦA LEARNACY
LEARNACY là từ kết hợp giữa Learn [học hỏi] và Literacy [những năng lực vỡ lòng]. Khi đặt cái tên này, tôi tin rằng năng lực học tập toàn diện từ cuộc sống nên là năng lực phổ quát, vỡ lòng cho tất cả mọi người, nhưng nó còn hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc hơn thế: LEARNACY là về việc học cách học, học cách sống, và học cách trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Nguồn gốc của LEARNACY bắt nguồn từ những trải nghiệm cá nhân và chuyên môn của tôi. Còn nhớ những ngày đầu khi tôi bắt đầu sự nghiệp giáo dục, tôi đã chứng kiến rất nhiều học sinh, sinh viên, và cả người lớn vật lộn với việc học. Họ cố gắng nhồi nhét thông tin, học thuộc lòng công thức, nhưng lại không thể áp dụng kiến thức vào cuộc sống thực tế. Tôi tự hỏi: "Phải chăng có một cách tốt hơn?"
Câu hỏi đó đã dẫn tôi đến một hành trình khám phá kéo dài nhiều năm. Tôi đã nghiên cứu các lý thuyết học tập hiện đại; tìm hiểu về tâm lý học và khoa học thần kinh; thực hành Design Thinking, Theory U, chánh niệm; vận dụng AI để cùng tư duy, và đặc biệt là lắng nghe câu chuyện của nhiều học viên, thân chủ. Tôi nhận ra rằng việc học thực sự hiệu quả không chỉ là về việc tiếp thu thông tin, mà còn là về việc chuyển hoá bản thân. LEARNACY dần hình thành từ những quan sát và chiêm nghiệm này. Nó kết hợp những hiểu biết sâu sắc từ nhiều lĩnh vực khác nhau - từ tâm lý học đến khoa học nhận thức, từ triết học đến công nghệ hiện đại. Nhưng quan trọng hơn cả, nó được hình thành từ những câu chuyện và trải nghiệm thực tế của những người học chân chính.
Tại sao LEARNACY lại quan trọng trong bối cảnh hiện đại? Hãy thử tưởng tượng bạn đang đứng trước một con sông cuộn chảy mạnh mẽ. Con sông đó chính là dòng chảy của thông tin và kiến thức trong thời đại chúng ta. Các phương pháp học tập truyền thống giống như việc cố gắng múc nước từ con sông bằng một cái xô nhỏ - bạn chỉ có thể lấy được một lượng nhỏ, và chiếc xô có thể dễ dàng bị cuốn trôi. LEARNACY, ngược lại, giúp bạn hình thành năng lực bơi trong dòng sông đó, cũng như tận dụng sức mạnh của toàn bộ dòng chảy.
LEARNACY cũng đặc biệt quan trọng trong thời đại của trí tuệ nhân tạo (AI). Khi AI ngày càng đảm nhận nhiều công việc mang tính lặp lại, chúng ta, với tư cách là con người, cần phát triển những kỹ năng mà máy móc không thể thay thế, như khả năng học hỏi liên tục, tư duy sáng tạo, trí tuệ cảm xúc, và sống chân thật. LEARNACY có thể nuôi dưỡng những năng lực này.
Nhưng có lẽ điều quan trọng nhất về LEARNACY là nó không chỉ là một công cụ để đối phó với thế giới VUCA, mà còn là một con đường để khám phá và tựu thành tiềm năng bản thân [self-actualization] một cách trọn vẹn nhất. Như tôi thường nói với học trò của mình: "LEARNACY không chỉ là cách học, mà còn là cách sống - sống một cách có ý nghĩa, trọn vẹn, và hạnh phúc."
Trong những phần tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu vào từng khía cạnh của LEARNACY. Bạn sẽ khám phá cách áp dụng triết lý này vào cuộc sống hàng ngày, cũng như sử dụng nó như một phương tiện để chuyển hoá bản thân và thế giới xung quanh. Hãy cùng tôi bắt đầu hành trình khám phá LEARNACY - một hành trình mà tôi tin rằng sẽ mở ra những cánh cửa mới cho sự phát triển và thành công của bạn.
II. TRIẾT LÝ CỦA LEARNACY
A. TRIẾT LÝ CỐT LÕI
LEARNACY xuất phát từ một niềm tin của tôi rằng: Học tập không phải là một hoạt động riêng biệt, tách rời khỏi cuộc sống. Thay vào đó, học tập chính là bản chất của cuộc sống, và cuộc sống chính là một hành trình học tập không ngừng. Đây chính là triết lý cốt lõi của LEARNACY.
1. Học tập như một chu trình tuần hoàn và tương tác
Trong LEARNACY, chúng ta không chỉ đơn thuần thu nhận thông tin mới. Chúng ta cũng liên tục quay lại, xem xét lại những gì đã học, kết nối nó với những hiểu biết vừa hấp thu, và từ đó tạo ra những tri kiến sâu sắc hơn. Giống như nước trong dòng sông, kiến thức của chúng ta không ngừng chuyển động, biến đổi và được làm giàu thêm qua mỗi vòng tuần hoàn.
Tôi nhớ có một thân chủ chia sẻ rằng sau khi áp dụng LEARNACY, cô ấy bắt đầu nhìn nhận những kinh nghiệm quá khứ của mình dưới một ánh sáng mới. Những sự kiện mà trước đây cô cho là thất bại, giờ đây lại trở thành những bài học quý giá, góp phần vào sự thành công hiện tại của cô. Đó chính là sức mạnh của việc học tuần hoàn - nó giúp chúng ta không ngừng tái định nghĩa và làm giàu trải nghiệm của mình.
2. Tính chất chuyển hoá của việc học
LEARNACY không chỉ dừng lại ở việc tích luỹ kiến thức. Nó hướng đến sự chuyển hoá sâu sắc của người học. Khi nói về sự chuyển hoá, tôi không chỉ đề cập đến việc biết thêm điều gì đó mới. Tôi đang nói về một sự thay đổi căn bản trong cách chúng ta nhìn nhận bản thân, người khác và thế giới xung quanh.
Hãy tưởng tượng bạn đang nhìn đời qua một lăng kính. Mỗi lần bạn thực sự học được điều gì đó mới, lăng kính đó xoay một chút. Và khi nó xoay, toàn bộ cách bạn nhìn nhận thế giới cũng thay đổi. Đó chính là bản chất chuyển hoá của việc học trong LEARNACY. Chúng ta không chỉ thu nhận thông tin mới; chúng ta trở thành một phiên bản mới của chính mình.
Tôi từng làm việc với một doanh nhân ban đầu chỉ muốn tôi giúp anh ấy dùng AI để quản lý thời gian. Nhưng khi học hỏi theo tinh thần của LEARNACY, không chỉ kỹ năng quản lý thời gian được cải thiện, anh bắt đầu nhìn nhận lại toàn bộ mối quan hệ của mình với thời gian và công việc. Anh khám phá ra những giá trị mới, thiết lập lại ưu tiên trong cuộc sống, và cuối cùng, anh trở thành một người chồng, người cha tốt hơn, và một doanh nhân hạnh phúc hơn.
3. Mối liên hệ giữa học hỏi và sống trọn vẹn
Cuối cùng, LEARNACY xem việc học không phải là một phương tiện để đạt được một mục đích nào đó, mà chính là một phần không thể tách rời của việc sống trọn vẹn và chân thật. Khi chúng ta thực sự học - theo cách của LEARNACY - chúng ta đang sống một cách đầy đủ và ý nghĩa nhất.
Hãy nhớ về những khoảnh khắc khi bạn hoàn toàn đắm chìm trong việc học một điều gì đó mới - có thể là một kỹ năng, một ý tưởng, hay một cách nhìn mới về thế giới. Trong những khoảnh khắc đó, bạn không cảm thấy mình đang "học" theo nghĩa truyền thống. Bạn cảm thấy mình đang sống, đang trở thành, đang mở rộng ranh giới của bản thân. Đó chính là điều mà LEARNACY hướng tới - biến mỗi khoảnh khắc trong cuộc sống thành một cơ hội để học, để phát triển, và để trở thành phiên bản tốt hơn, tự chủ và tự do hơn của chính mình.
Khi chúng ta tiếp cận cuộc sống với tâm thế này, ranh giới giữa "học" và "sống" dần biến mất. Chúng ta không còn "học để sống" hay "sống để học" nữa. Thay vào đó, học và sống trở thành một.
Đây chính là 3 triết lý cốt lõi của LEARNACY - một cách tiếp cận học tập tuần hoàn, chuyển hoá, và gắn liền với việc sống trọn vẹn. Trước khi đọc tiếp, tôi mời bạn dành một chút thời gian để suy ngẫm: Làm thế nào bạn có thể áp dụng triết lý này vào cuộc sống hàng ngày của mình? Làm thế nào bạn có thể biến mỗi trải nghiệm, mỗi tương tác thành một cơ hội để học và phát triển? Đừng vội tìm kiếm câu trả lời, hãy gieo những câu hỏi này sâu trong tâm trí, và để những phần tiếp theo của bài viết này nuôi dưỡng chúng, bạn sẽ bất ngờ với những hoa trái mà chúng tự nhiên nảy nở ra.
B. MỤC TIÊU CỦA LEARNACY
Trong phần này, hãy cùng tôi khám phá ba mục tiêu chính của LEARNACY và cách chúng có thể thay đổi cuộc sống của bạn. Ba mục tiêu bao gồm: (1) học từ mọi trải nghiệm sống, để dần (2) kiến tạo bản thân chân thực và tự do, nhờ đó sẻ (3) xây dựng cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.
1. Phát triển khả năng học từ mọi trải nghiệm sống
Mục tiêu đầu tiên và quan trọng nhất của LEARNACY là giúp bạn phát triển khả năng học từ mọi trải nghiệm sống, nghĩa là biến mỗi khoảnh khắc trong cuộc sống của bạn thành một cơ hội để học hỏi và phát triển.
Tôi nhớ có lần nói chuyện với một người chị tìm đến tôi để hỏi về cách học hiệu quả, chị ấy chia sẻ rằng chị nghĩ việc học chỉ diễn ra trong lớp học hoặc khi tiêu thụ nội dung như đọc sách, nghe podcast, xem video. Nhưng sau khi trò chuyện với tôi, chị bắt đầu nhận ra rằng mọi thứ xung quanh đều có thể dạy chị điều gì đó - từ cuộc trò chuyện với người bán hàng rong đến việc quan sát cách một con kiến xây tổ.
LEARNACY giúp bạn mở rộng định nghĩa về "học tập". Nó không chỉ là về việc tiếp thu thông tin mới, mà còn là về việc quan sát, suy ngẫm, và rút ra bài học từ mọi trải nghiệm. Khi bạn phát triển khả năng này, bạn sẽ thấy rằng cuộc đời này và tâm trí bạn chính là học liệu phong phú, đa dạng, và hợp với mình nhất, như sư thầy Viên Minh cũng từng nói: “Thiên kinh vạn quyển không bằng đọc chính tâm mình”.
2. Kiến tạo một bản thân chân thực và tự do
Mục tiêu thứ hai của LEARNACY là giúp bạn kiến tạo một bản thân chân thực và tự do. Điều này nghe có vẻ trừu tượng, nhưng nó có ý nghĩa rất thực tế và hữu ích.
Trong quá trình trưởng thành, chúng ta thường bị ảnh hưởng bởi những kỳ vọng của xã hội, gia đình, và thậm chí là những định kiến của chính mình. Chúng ta có thể bị mắc kẹt trong những vai trò và hành vi không thực sự phản ánh con người thật của mình. LEARNACY giúp bạn phá vỡ những rào cản này. Tôi từng tham vấn cho một người đàn ông trung niên đã dành gần nửa cuộc đời để theo đuổi sự nghiệp mà cha mẹ chọn cho mình. Sau cuộc tham vấn, ông bắt đầu khám phá lại những đam mê thực sự của mình. Ông học cách lắng nghe tiếng nói bên trong, đặt câu hỏi về những giả định cũ, và dần dần tái định hình cuộc sống theo cách phản ánh đúng con người thật của ông. LEARNACY không chỉ giúp bạn học những điều mới, mà còn giúp bạn "học cách trở về với chính mình". Nó trang bị cho bạn các công cụ để nhận diện và vượt qua những rào cản nội tại, giúp bạn sống một cuộc đời đích thực [authentic] và tự do.
Bạn có thể đọc thêm bài về Độc Tôn Giả - Authentist của tôi để hiểu hơn về cách sống chân thực.
3. Xây dựng một cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc
Mục tiêu cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng của LEARNACY, là giúp bạn xây dựng một cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc. Đây không phải là một mục tiêu xa vời hay trừu tượng, mà là kết quả tự nhiên khi bạn có thể học từ mọi trải nghiệm, và sống chân thực với bản thân mình.
LEARNACY giúp bạn nhận ra rằng hạnh phúc không phải là điểm đến, mà là cả một hành trình. Nó không đến từ việc đạt được mục tiêu cụ thể nào đó, mà tồn tại sẵn trong từng bước học hỏi, phát triển, và tựu thành [actualizing]. Một thân chủ khác của tôi chia sẻ rằng cô ấy luôn cảm thấy mình đang chạy đua với cuộc đời. Cô đặt ra những mục tiêu lớn và cố gắng đạt được chúng, nhưng sau mỗi thành công, cô lại cảm thấy trống rỗng. Sau khi tôi gợi ý vài hướng tiếp cận trong LEARNACY, cô đần tìm thấy niềm vui và ý nghĩa trong chính quá trình học hỏi và phát triển. Cô bắt đầu đánh giá cao những khoảnh khắc nhỏ trong cuộc sống, những bài học hàng ngày, và nhận ra rằng hạnh phúc thực sự đến từ việc sống trọn vẹn với hiện tại.
LEARNACY không hứa hẹn một cuộc sống không có thách thức hay khó khăn. Thay vào đó, nó trang bị cho bạn khả năng đối mặt với những thách thức đó một cách ý nghĩa và tích cực. Nó giúp bạn nhìn nhận mọi trải nghiệm - cả tốt lẫn xấu - như những cơ hội để học hỏi và phát triển.
C. NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LEARNACY
LEARNACY dựa trên ba nguyên tắc cơ bản: (1) tính toàn diện, (2) tính tương tác, và (3) tính linh hoạt.
1. Tính toàn diện: Kết hợp tâm trí, cơ thể và tinh thần
Nguyên tắc đầu tiên của LEARNACY là tính toàn diện, có nghĩa là chúng ta không chỉ học bằng trí óc, mà bằng cả con người của mình - tâm trí, cơ thể và tinh thần. Hãy tưởng tượng bạn đang học một kỹ năng mới, chẳng hạn như nấu ăn. Trong cách tiếp cận truyền thống, bạn có thể chỉ đọc công thức và cố gắng ghi nhớ các bước. Nhưng với LEARNACY, bạn sẽ tham gia vào quá trình học một cách toàn diện hơn. Bạn sẽ sử dụng tâm trí để hiểu lý thuyết về thực phẩm và kỹ thuật nấu nướng. Bạn sẽ dùng cơ thể để cảm nhận thực phẩm, ngửi mùi hương của gia vị, và thực hành kỹ năng chế biến. Và bạn sẽ kết nối với tinh thần của việc nấu ăn - niềm vui của việc tạo ra một món ăn, sự kết nối với văn hóa và truyền thống thông qua ẩm thực.
2. Tính tương tác: Giao thoa giữa cá nhân, cộng đồng và môi trường
Nguyên tắc thứ hai của LEARNACY là tính tương tác. LEARNACY nhận ra rằng chúng ta không học trong một khoảng chân không. Thay vào đó, việc học của chúng ta là kết quả của sự tương tác liên tục giữa bản thân, cộng đồng xung quanh, và môi trường rộng lớn hơn. Hãy tưởng tượng bạn như một cái cây. Bạn không chỉ phát triển nhờ những gì bạn hấp thụ từ đất (kiến thức cá nhân), mà còn nhờ sự tương tác với những cây khác xung quanh (cộng đồng) và môi trường tổng thể (ánh sáng, không khí, nhiệt độ). Tất cả những yếu tố này cùng nhau tạo nên sự phát triển của bạn.
3. Tính linh hoạt: Thích ứng với sự thay đổi và phức tạp của cuộc sống
Nguyên tắc cuối cùng của LEARNACY là tính linh hoạt. Trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng và ngày càng phức tạp, khả năng thích ứng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Hãy tưởng tượng bạn đang học cách lướt sóng. Bạn không thể kiểm soát sóng, nhưng bạn có thể học cách đọc từng con sóng, điều chỉnh tư thế và chuyển động của mình để lướt trên sóng, thậm chí bay giữa trời như vận động viên Gabriel Medina trong khoảnh khắc để đời tại Olympic Paris 2024 này.
Đó chính là tinh thần linh hoạt trong LEARNACY. Chúng ta không thể kiểm soát mọi thay đổi trong cuộc sống, nhưng chúng ta có thể học cách thích ứng và phát triển trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Khi bạn tiếp cận việc học với tâm thế toàn diện, bạn sẽ không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn trải nghiệm và cảm nhận nó. Khi bạn nhận ra tính tương tác của việc học, bạn sẽ mở rộng nguồn tài nguyên học tập của mình và học hỏi từ mọi thứ xung quanh. Và khi bạn phát triển tính linh hoạt, bạn sẽ có khả năng không chỉ đối phó mà còn phát triển mạnh mẽ trong mọi hoàn cảnh.
Tôi mời bạn suy ngẫm: Những hành động nào giúp bạn có thể áp dụng ba nguyên tắc này vào cuộc sống và việc học của mình ngay từ hôm nay? Bạn cần gì để học một cách toàn diện hơn, tương tác hơn và linh hoạt hơn?
III. CHU TRÌNH LEARNACY: BỐN GIAI ĐOẠN CỦA HỌC TẬP CHUYỂN HOÁ
Trong phần này, tôi sẽ mô tả kỹ lưỡng 4 giai đoạn và 8 năng lực chính trong chu trình LEARNACY. Trong mỗi phần sẽ có hướng dẫn thực hành để bạn có thể áp dụng cho chính mình.
A. IMMERSING [ĐẮM MÌNH]: LISTEN & ENGAGE
1. Listen: Lắng nghe sâu và đa chiều
Năng lực đầu tiên trong LEARNACY là chữ L - Listen - "lắng nghe", nhưng không chỉ đơn thuần nghe bằng tai. Lắng nghe trong LEARNACY là một trạng thái tỉnh thức và cởi mở, nơi chúng ta tiếp nhận thông tin và trải nghiệm từ mọi nguồn - bản thân, người khác và môi trường xung quanh. Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất để đắm mình [immerse] vào học tập. Listen trong LEARNACY có ba khía cạnh chính:
a. Lắng nghe bản thân: Cảm xúc, suy nghĩ, trực giác
Lắng nghe bản thân là chú ý đến những gì đang diễn ra bên trong chúng ta. Điều này bao gồm việc nhận biết cảm xúc, quan sát dòng suy nghĩ, và lắng nghe tiếng nói của trực giác.
Tại sao điều này quan trọng? Bởi vì bản thân chúng ta là nguồn thông tin phong phú nhất mà chúng ta có. Cảm xúc của chúng ta có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc về những gì thực sự quan trọng đối với chính mình. Suy nghĩ của chúng ta có thể tiết lộ những quan niệm và giả định ẩn giấu đang định hình cách chúng ta nhìn nhận thế giới. Và trực giác của chúng ta thường có thể dẫn đường khi logic đơn thuần không đủ.
Bài tập thực hành: Mỗi ngày, hãy dành 5 phút thảnh thơi để yên lặng và "lắng nghe" bản thân. Quan sát những diễn biến trên cơ thể, chú ý đến dòng suy nghĩ đang chảy qua tâm trí bạn, và cảm nhận xem trực giác có đang cố gắng nói với bạn điều gì không. Đừng phán xét hay cố gắng thay đổi bất cứ điều gì - chỉ đơn giản là quan sát và lắng nghe.
b. Lắng nghe người khác: Đồng cảm và thông hiểu
Lắng nghe người khác không chỉ là nghe những gì họ nói, không chỉ bằng lời nói của họ, mà còn thông qua ngôn ngữ cơ thể, giọng điệu, và thậm chí cả những gì họ không nói ra. Hãy xem mỗi tương tác với người khác là một cơ hội để học hỏi. Khi chúng ta lắng nghe với sự đồng cảm và cởi mở, chúng ta không chỉ học về người khác mà còn học về chính mình. Chúng ta mở rộng hiểu biết của mình về thế giới và phát triển khả năng kết nối sâu sắc với người khác. Tôi vẫn luôn nhắc nhở mình khi đối diện với người khác bằng câu định nghĩa của Tâm lý học Xã hội:
“Mình đang tương giao với con người thật trước mặt, hay chỉ tương tác với những hình tượng giả lập hay tượng trưng về người đó do mình tạo ra trong tâm trí”.
Bài tập thực hành: Trong cuộc trò chuyện tiếp theo của bạn, hãy thử áp dụng "lắng nghe tích cực", nghĩa là hiện diện trọn vẹn với người đang nói, không ngắt lời, và bao dung, thông hiểu quan điểm của họ trước khi đưa ra phản hồi. Chú ý đến không chỉ những gì họ nói, mà còn cả cách họ nói - giọng điệu, ngôn ngữ cơ thể, và cảm xúc đằng sau lời nói của họ. Chú ý đến cả những phản ứng của chính mình khi đối diện với họ.
c. Lắng nghe môi trường: Nhận biết các tín hiệu và mô thức
Lắng nghe môi trường là về việc mở rộng nhận thức của chúng ta ra ngoài bản thân và những tương tác với người khác. Đó là về việc chú ý đến thế giới xung quanh chúng ta - từ những âm thanh và hình ảnh trong tự nhiên đến những xu hướng [trend] và mô thức [pattern] trong xã hội. Trong thế giới VUCA, khả năng "đọc" môi trường và nhận biết các tín hiệu của sự thay đổi trở nên cực kỳ quan trọng. Bằng cách lắng nghe môi trường, chúng ta có thể “học từ tương lai đang khởi sinh” [learning from the emerging future] như quan điểm của Theory U thay vì chỉ cố gắng dự báo dựa vào những quan niệm hình thành trong quá khứ, nhờ đó chúng ta có thể thấy rõ hơn những thay đổi sắp tới và thích ứng nhanh chóng.
Bạn có thể đọc thêm về Theory U trong bài NÀY.
Bài tập thực hành: Hãy dành một ngày để "lắng nghe" môi trường của bạn. Chú ý đến những âm thanh bạn thường bỏ qua - tiếng chim hót, tiếng gió thổi, hay thậm chí là tiếng ồn của thành phố. Quan sát những mô thức [pattern] và xu hướng [trend] trong cộng đồng của bạn. Đọc tin tức với một tâm thế cởi mở, cảm nhận những xu hướng lớn đang định hình thế giới.
Lắng nghe, theo cách của LEARNACY, là một kỹ năng có thể được rèn luyện và phát triển. Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn, thực hành và cam kết. Nhưng khi bạn làm chủ được nghệ thuật lắng nghe này, bạn sẽ mở ra một thế giới mới của học tập và phát triển. Lắng nghe là bước đầu tiên trong giai đoạn đắm mình vào học tập. Nó chuẩn bị cho chúng ta bước vào trạng thái tiếp theo - Engage, nơi chúng ta sẽ tích cực tham gia vào việc học.
2. Engage: Tham gia tích cực và có ý thức
Sau khi đã lắng nghe trọn vẹn, bước tiếp theo trong quá trình đắm mình vào học tập là "Engage" - tham gia tích cực và có ý thức. "Engage" không chỉ đơn thuần là hành động, mà là một trạng thái hoàn toàn đắm chìm và tương tác với trải nghiệm học tập. Đây là giai đoạn mà chúng ta thực sự "sống" trong quá trình học, không chỉ với tâm trí mà với cả trái tim và cơ thể. Hãy cùng tôi khám phá ba khía cạnh chính của việc tham gia trong LEARNACY:
a. Tâm trí cởi mở: Sẵn sàng đón nhận những góc nhìn mới
Tham gia với tâm trí cởi mở nghĩa là tiếp cận mỗi trải nghiệm học tập với sự tò mò và đón nhận, không bị giới hạn bởi những định kiến hay giả định trước đó. Điều này đòi hỏi chúng ta phải sẵn sàng thách thức những quan niệm hiện tại của mình và chấp nhận khả năng chúng ta có thể sai. Tại sao điều này quan trọng? Bởi vì một tâm trí đóng kín sẽ chỉ thấy những gì nó muốn thấy, trong khi một tâm trí mở sẽ luôn sẵn sàng khám phá những khả năng mới. Tôi nhớ một người em chia sẻ rằng cô ấy luôn nghĩ mình không có khả năng về nghệ thuật. Nhưng khi cô ấy tham gia một lớp vẽ với tâm trí hoàn toàn cởi mở, không đặt ra bất kỳ kỳ vọng nào, cô đã khám phá ra một tài năng tiềm ẩn mà mình chưa từng biết đến.
Bài tập thực hành: Hãy chọn một chủ đề mà bạn luôn nghĩ là mình không giỏi hoặc không thích. Có thể là một môn học, một kỹ năng, hay một hoạt động nào đó. Dành thời gian để tìm hiểu về nó với một tâm trí hoàn toàn mới, như thể bạn chưa từng biết gì về nó. Ghi lại những điều mới mẻ và thú vị mà bạn khám phá được.
b. Cảm xúc đồng điệu: Cho phép bản thân cảm nhận đầy đủ phổ cảm xúc
Tham gia với cảm xúc đồng điệu nghĩa là cho phép bản thân trải nghiệm toàn bộ phổ cảm xúc trong quá trình học tập. Điều này bao gồm cả những cảm xúc được ưa chuộng như hào hứng và vui thích, lẫn những cảm xúc chúng ta hay lảng tránh như lo lắng hay thất vọng. Quan điểm LEARNACY cho rằng cảm xúc không phải là trở ngại cho việc học, mà là một phần không thể thiếu của quá trình này. Cảm xúc giúp chúng ta kết nối sâu sắc hơn với những gì chúng ta đang học, làm cho trải nghiệm học tập trở nên sống động và đáng nhớ hơn.
Bài tập thực hành: Trong lần tiếp theo khi bạn học hay thử một điều gì đó mới, hãy chú ý đến những cảm xúc nảy sinh, thường biểu hiện rõ rệt qua những diễn biến trên cơ thể. Thay vì cố gắng kiểm soát hoặc phớt lờ, chạy trốn chúng, hãy cho phép bản thân cảm nhận chúng một cách đầy đủ. Ghi lại những cảm xúc này và suy ngẫm về cách chúng ảnh hưởng đến trải nghiệm học tập của bạn.
Đọc thêm bài viết của tôi về xu hướng chạy trốn sự nhàm chán của tôi trong bài NÀY.
c. Hành động dấn thân: Tận tâm trong từng hoạt động tạo nên ý nghĩa
Tham gia với hành động dấn thân nghĩa là học thông qua thực hành. Tôi cho rằng chúng ta không thể học trọn vẹn điều gì nếu chỉ nghĩ và cảm nhận mà không thực sự làm. Trong phương pháp LEARNACY, sự học sâu sắc nhất xảy ra khi chúng ta dấn thân vào những hoạt động có ý nghĩa và có mức độ thách thức phù hợp với bản thân. Hành động không chỉ giúp chúng ta củng cố kiến thức, mà còn cho phép chúng ta khám phá những khía cạnh của việc học mà chúng ta không thể tiếp cận chỉ thông qua suy nghĩ hay cảm nhận. Nó cũng tạo ra cơ hội cho những phản hồi cụ thể, từ đó chúng ta có thể học hỏi và phát triển.
Có một học sinh lớp 11 tại trường ATY nơi tôi làm việc quyết định học tiếng Đức bằng cách tham gia vào một nhóm trò chuyện trên mạng bằng tiếng Đức, tình nguyện làm hướng dẫn viên cho du khách người Đức vào cuối tuần, và thậm chí còn tổ chức một buổi tiệc nấu ăn với các món ăn từ nền văn hóa Đức. Kết quả là, bạn ấy không chỉ học được tiếng Đức nhanh hơn, mà còn có một hiểu biết sâu sắc về văn hóa và con người Đức. Hiện nay, bạn đã chính thức du học tại Berlin.
Bài tập thực hành: Chọn một kỹ năng mà bạn đang muốn phát triển. Thay vì chỉ đọc về nó hoặc xem video hướng dẫn, hãy lập kế hoạch để thực hành kỹ năng đó trong một dự án cụ thể. Ví dụ, nếu bạn đang học về nhiếp ảnh, hãy tổ chức một buổi chụp ảnh thực tế và chia sẻ kết quả với những người khác để nhận phản hồi.
Cần lưu ý là, "Engage" không tách rời khỏi "Listen" mà chúng là hai mặt của cùng một quá trình. Chúng ta lắng nghe để hiểu, và chúng ta tham gia để trải nghiệm. Cùng nhau, chúng tạo nên giai đoạn Immersing - đắm mình hoàn toàn vào quá trình học tập.
Tôi mời bạn suy ngẫm: Làm thế nào bạn có thể áp dụng những khía cạnh này của "Engage" vào cuộc sống hàng ngày của mình? Bạn có thể tham gia tích cực hơn như thế nào trong công việc, trong các mối quan hệ, và trong hành trình phát triển bản thân của mình? Hãy nhớ rằng, mỗi khoảnh khắc đều là một cơ hội để học hỏi và phát triển, nếu chúng ta sẵn sàng đắm mình vào nó một cách trọn vẹn.
B. CONSTRUCTING [KIẾN TẠO]: ASK & RE-CIRCLE
1. Ask: Phân tích, Tổng hợp và Giữ câu hỏi trong tâm trí
Sau khi đã đắm mình vào trải nghiệm học tập thông qua lắng nghe và tham gia, bước tiếp theo trong LEARNACY là "Ask" - đặt câu hỏi tò mò. Tôi xem việc đặt câu hỏi như một công cụ mạnh mẽ để kiến tạo hiểu biết mới. Mỗi câu hỏi là một cánh cửa mở ra những khả thể [possibility] mới, những góc nhìn mới, và những hiểu biết mới. Hãy cùng tôi khám phá ba thành phần chính của việc đặt câu hỏi trong LEARNACY: Analyze [Phân tích], Synthesize [Tổng hợp], và Keep-the-question-in-mind [Giữ câu hỏi trong tâm trí]. Chắc hẳn bạn cũng nhận ra, 3 chữ cái đầu của 3 thành phần này cũng tạo thành chữ ASK.
a. Analyze: Phân tích thông tin, trải nghiệm và ý tưởng
Phân tích là quá trình chia nhỏ thông tin, trải nghiệm và ý tưởng thành các thành phần cơ bản để hiểu rõ hơn về chúng. Để học hỏi hiệu quả, chúng ta không chỉ tiếp nhận thông tin một cách thụ động, mà cần tích cực đặt câu hỏi và xem xét kỹ lưỡng mọi khía cạnh.
Một số câu hỏi phân tích hiệu quả có thể bao gồm:
"Đâu là những thành phần chính của vấn đề này?"
"Những giả định nào đang được đưa ra ở đây?"
"Làm sao kiểm chứng tính chính xác của thông tin này?"
Bài tập thực hành: Chọn một khái niệm hoặc ý tưởng mà bạn đang học. Hãy chia nhỏ nó thành các thành phần cơ bản nhất. Đặt câu hỏi về mỗi thành phần: nó là gì, tại sao nó quan trọng, và nó liên quan như thế nào đến các thành phần khác?
b. Synthesize: Tích hợp và kết nối các ý tưởng
Tổng hợp là quá trình kết nối các mảnh thông tin riêng lẻ để tạo ra một cấu trúc hiểu biết [schema] mới. Thông qua tổng hợp, chúng ta tìm thấy mối liên hệ giữa các ý tưởng, khái niệm, và trải nghiệm khác nhau, từ đó tạo ra những hiểu biết sâu sắc và độc đáo [insight].
Một số câu hỏi tổng hợp hữu ích có thể là:
"Những ý tưởng này kết nối với nhau như thế nào?"
"Tôi có thể áp dụng bài học từ lĩnh vực này vào lĩnh vực khác ra sao?"
"Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi kết hợp hai ý tưởng này lại với nhau?"
Bài tập thực hành: Chọn hai khái niệm hoặc ý tưởng từ các lĩnh vực khác nhau mà bạn đang học. Hãy thử tìm ra ít nhất ba cách mà chúng có thể kết nối hoặc bổ sung cho nhau. Viết ra một vài ý tưởng mới dựa trên sự kết hợp này.
c. Keep-the-question-in-mind: Giữ câu hỏi trong tâm trí
Giữ câu hỏi trong tâm trí nghĩa là duy trì một trạng thái tò mò liên tục và cởi mở với những khả thể mới. Thay vì vội vàng tìm kiếm câu trả lời, chúng ta học cách sống với câu hỏi mà không vội vã đi tìm câu trả lời nhanh gọn. Nuôi dưỡng những câu hỏi lớn trong tâm trí sẽ cho phép chúng “đơm hoa kết trái” ra những ý tưởng ta không ngờ tới, và dần tái định hình cách chúng ta nhìn nhận và tương tác với thế giới.
Một số cách để thực hành “giữ câu hỏi trong tâm trí”:
Đặt ra một "câu hỏi tò mò" [curious inquiry] cho mỗi ngày hoặc mỗi tuần.
Ghi lại những câu hỏi nảy sinh trong quá trình học và sống hàng ngày.
Thường xuyên xem xét lại những câu hỏi này và suy ngẫm về chúng.
Bài tập thực hành: Chọn một câu hỏi lớn liên quan đến lĩnh vực bạn đang học hoặc cuộc sống của bạn. Viết câu hỏi này ra và đặt nó ở nơi bạn có thể nhìn thấy hàng ngày. Trong một tuần, hãy suy ngẫm về câu hỏi này mỗi ngày và ghi lại những suy nghĩ, quan sát hoặc hiểu biết mới mà nó mang lại.
Mục đích của "Ask" không phải là để có được câu trả lời ngay lập tức. Thay vào đó, nó sẽ nuôi dưỡng một tâm trí tò mò, linh hoạt để luôn sẵn sàng khám phá, kết nối và sáng tạo.
2. Re-circle: Vòng lặp phát triển ý tưởng
Năng lực tiếp theo trong LEARNACY là "Re-circle". Đây là một chu trình động, liên tục và tuần hoàn, giúp chúng ta đào sâu hiểu biết và không ngừng phát triển. Re-circle bao gồm bốn cấu phần chính: Research [Nghiên cứu], Rehearse [Luyện tập], Reflect [Phản tư], và Refine [Tinh chỉnh]. Hãy tưởng tượng bốn cấu phần này như bốn mùa trong năm, liên tục chuyển đổi và nuôi dưỡng lẫn nhau. Mỗi lần chúng ta hoàn thành một vòng, chúng ta lại bắt đầu vòng mới với hiểu biết sâu sắc hơn và những câu hỏi mới.
a. Research: Nghiên cứu và tìm kiếm thông tin
Research là quá trình chủ động tìm kiếm và thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Trong LEARNACY, chúng ta không chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận thông tin một cách thụ động, mà còn tích cực tìm kiếm những góc nhìn đa dạng và thách thức những giả định hiện tại của mình. Đồng thời, chúng ta cũng tránh việc mình “phát minh lại những thứ đã có rồi” [reinventing-the-wheel]. Bước này giống như việc thực hiện literature review trong nghiên cứu khoa học; hay bước nghiên cứu đối thủ và giải pháp tương đương trong nghiên cứu thị trường. Nhờ đó, chúng ta có được bức tranh tổng quan về lĩnh vực mình đang quan tâm, xác định những điều người khác đã làm tốt, và những “khoảng trống” [gap] mà mình có thể khai thác.
Một số cách để thực hiện Research hiệu quả:
Đọc từ nhiều nguồn đa dạng, không chỉ trong lĩnh vực chuyên môn của bạn
Tham gia các cuộc thảo luận, hội thảo, hoặc nhóm học tập
Thực hiện các thí nghiệm hoặc khảo sát nhỏ để kiểm chứng ý tưởng
Bài tập thực hành: Chọn một chủ đề bạn đang quan tâm. Trong một tuần, hãy tìm kiếm thông tin về chủ đề này từ ít nhất năm nguồn khác nhau. Ghi chú những điểm tương đồng và khác biệt giữa các nguồn. Bạn có thể sử dụng Perplexity AI để nghiên cứu hiệu quả hơn.
b. Rehearse: Luyện tập và áp dụng
Rehearse là quá trình đưa kiến thức từ lý thuyết vào thực hành. Đây là nơi chúng ta thử nghiệm những ý tưởng mới, phát triển kỹ năng, và học hỏi thông qua trải nghiệm trực tiếp. Trong khi rehearse, hãy nhớ “đắm mình vào trải nghiệm” như giai đoạn Immersing đã đề cập.
Một số cách để Rehearse hiệu quả:
Tạo ra các tình huống mô phỏng để thực hành
Áp dụng những gì bạn học vào các dự án thực tế
Dạy lại những gì bạn đã học cho người khác
Bài tập thực hành: Chọn một kỹ năng hoặc khái niệm mới mà bạn vừa học. Hãy tìm cách áp dụng nó vào một tình huống trong cuộc sống hàng ngày của bạn. Ghi lại quá trình và kết quả.
c. Reflect: Suy ngẫm và đánh giá
Reflect là quá trình phản tư, suy ngẫm, chiêm nghiệm sâu sắc về những gì chúng ta đã học, nghiên cứu, và trải nghiệm. Đây là cơ hội để chúng ta đánh giá tiến triển của mình, nhận diện những khoảng trống trong hiểu biết, và khám phá ý nghĩa sâu sắc hơn của những gì chúng ta đã trải qua.
Một số cách để Reflect hiệu quả:
Viết nhật ký học tập
Thực hành thiền hoặc các kỹ thuật tự phản tư khác
Tham gia vào các cuộc đối thoại sâu với người khác về những gì bạn đã học
Trò chuyện với AI và yêu cầu AI đặt ra các câu hỏi phản tư [reflective inquiry] cho mình.
Bài tập thực hành: Sau mỗi ngày, dành 10 phút để viết về ba điều: (1) Điều bạn đã học hôm nay, (2) Cách nó kết nối với những gì bạn đã biết, và (3) Câu hỏi mới nảy sinh từ học tập của bạn.
d. Refine: Tinh chỉnh và cải thiện
Refine là quá trình điều chỉnh và cải thiện dựa trên những gì chúng ta đã học được thông qua nghiên cứu, luyện tập và phản tư. Đây là nơi chúng ta tích hợp những hiểu biết mới vào hệ thống kiến thức hiện có và chuẩn bị cho vòng học tập tiếp theo.
Một số cách để Refine hiệu quả:
Điều chỉnh các chiến lược học tập dựa trên phản hồi và kết quả
Cập nhật và sửa đổi các mô hình tư duy của bạn
Đặt ra mục tiêu mới dựa trên những hiểu biết đã có
Bài tập thực hành: Xem xét lại một mục tiêu học tập của bạn. Dựa trên những gì bạn đã học được gần đây, hãy điều chỉnh mục tiêu này để nó phù hợp hơn và thách thức hơn.
Bốn cấu phần này không hoạt động một cách tách biệt hay tuần tự, mà liên tục tương tác và nuôi dưỡng lẫn nhau. Khi bạn luyện tập (Rehearse), bạn có thể phát hiện ra nhu cầu nghiên cứu thêm (Research). Khi bạn suy ngẫm (Reflect), bạn có thể nhận ra cần tinh chỉnh (Refine) cách tiếp cận của mình. Và khi bạn tinh chỉnh, bạn lại bắt đầu một chu kỳ mới của nghiên cứu và luyện tập. Do đó, Re-circle trong LEARNACY không hướng về việc đạt đến một điểm hoàn hảo, mà là về việc liên tục phát triển và mở rộng hiểu biết của chúng ta. Mỗi vòng lặp đưa chúng ta lên một tầm cao mới, từ đó chúng ta có thể nhìn nhận vấn đề với góc nhìn rộng hơn và sâu sắc hơn.
C. ALLOWING [CHẤP NHẬN]: NURTURE & ADAPT
1. Nurture: Nuôi dưỡng sự phát triển
Trong LEARNACY, "Nurture" không phải là ép buộc sự phát triển, mà là tạo ra một môi trường nơi sự học tập và phát triển có thể diễn ra một cách như nhiên [spontaneous]. Đây là giai đoạn chúng ta thực hành nghệ thuật của "let it come - let it be - let it go" - để cho sự học đến, để nó diễn biến, và để nó đi. Hãy tưởng tượng bạn đang chăm sóc một khu vườn. Bạn không thể ép buộc hoa nở hay trái chín. Thay vào đó, bạn tạo điều kiện tốt nhất - đất màu mỡ, nước đầy đủ, ánh sáng phù hợp - và để tự nhiên làm phần còn lại. Đó chính là tinh thần của "Nurture" trong LEARNACY.
a. Tạo không gian cho sự trưởng thành
Nurture bắt đầu với việc tạo ra một không gian - cả vật lý và tinh thần - nơi sự học tập và phát triển có thể diễn ra tự nhiên. Điều này có nghĩa là:
Giảm bớt các yếu tố gây xao nhãng và stress không cần thiết
Tạo ra thời gian và không gian yên tĩnh để suy ngẫm và tiêu hóa thông tin
Cho phép bản thân có những khoảng thời gian "không làm gì cả", để tâm trí có thể tự do khám phá và kết nối
Bài tập thực hành: Dành ra 30 phút mỗi ngày cho "thời gian tự do". Trong thời gian này, không đặt ra mục tiêu cụ thể nào. Chỉ cần để tâm trí tự do lang thang, quan sát những ý tưởng và cảm xúc nảy sinh một cách tự nhiên.
b. Chăm sóc bản thân
Nurture cũng bao gồm việc chăm sóc toàn diện cho bản thân - cả về mặt thể chất, tinh thần và cảm xúc. Điều này đặc biệt quan trọng trong quá trình học tập và phát triển. Hãy nhớ rằng:
Nghỉ ngơi đầy đủ là một phần không thể thiếu của quá trình học tập
Dinh dưỡng và vận động hỗ trợ cho sự phát triển của não bộ
Chăm sóc sức khỏe tinh thần giúp tăng cường khả năng tiếp thu và sáng tạo
Bài tập thực hành: Tạo ra một "nghi thức chăm sóc bản thân" [self-care ritual] hàng ngày liên quan đến việc học tập của bạn. Ví dụ, trước khi bắt đầu học, dành 5 phút để thiền hoặc thực hiện các bài tập thở. Sau khi học, dành thời gian để đi bộ ngoài trời hoặc thưởng thức một tách trà.
c. Nuôi dưỡng các ý tưởng và khả năng mới
Nurture còn là về việc tạo điều kiện cho những ý tưởng và khả năng mới nảy nở. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tin tưởng vào chính mình cũng như vào quá trình. Hãy nhớ rằng:
Mỗi ý tưởng, dù nhỏ bé, đều có tiềm năng phát triển thành điều gì đó lớn lao
Sự phát triển không phải lúc nào cũng nhìn thấy được ngay lập tức
Đôi khi, "không làm gì cả" lại là cách tốt nhất để cho phép những hiểu biết sâu sắc, trực ngộ nảy sinh
Bài tập thực hành: Mỗi khi một ý tưởng mới nảy sinh, thay vì vội vàng đánh giá hoặc hành động, hãy "ươm mầm" nó. Ghi lại ý tưởng đó và để nó "ngủ đông" trong một tuần. Sau đó quay lại và xem nó đã phát triển như thế nào trong tâm trí bạn.
Tóm lại, Nurture trong LEARNACY là về việc tin tưởng vào quá trình học tập tự nhiên của bản thân. Nó đòi hỏi chúng ta buông bỏ sự kiểm soát và cho phép sự học diễn ra theo cách riêng của nó. Điều này có thể khó khăn, đặc biệt trong một thế giới luôn đòi hỏi kết quả nhanh chóng. Nhưng hãy nhớ rằng, những hiểu biết sâu sắc nhất và những thay đổi bền vững nhất thường đến từ quá trình phát triển tự nhiên này.
Tôi mời bạn áp dụng tinh thần "let it come - let it be - let it go" vào hành trình học tập của mình. Hãy tạo điều kiện thuận lợi, chăm sóc bản thân, và kiên nhẫn nuôi dưỡng những hạt giống của sự hiểu biết. Bạn có thể ngạc nhiên về những gì nảy nở khi bạn cho phép quá trình diễn ra một cách tự nhiên.
2. Adapt: Thích nghi và linh hoạt
Năng lực tiếp theo trong LEARNACY, "Adapt" không phải là về việc cố gắng thay đổi bản thân một cách gượng ép để phù hợp với hoàn cảnh. Thay vào đó, nó là về việc phát triển khả năng tự nhiên để hòa mình vào dòng chảy của vạn vật, như một chiếc lá trôi theo dòng sông. Đây là nghệ thuật của việc thích nghi một cách như nhiên, không phải bằng ý chí, mà bằng sự nhạy bén và mở rộng với những gì đang diễn ra xung quanh chúng ta. Có một vài nguyên lý bạn có thể áp dụng:
a. Chấp nhận sự thay đổi và không chắc chắn
Thích nghi bắt đầu với việc chấp nhận rằng mọi thứ luôn trong trạng thái thay đổi, trong Phật Giáo, đây chính là tính “vô thường”. Thay vì cố gắng kiểm soát hoặc chống lại sự thay đổi, chúng ta học cách chấp nhận và thậm chí đón nhận nó. Điều này có nghĩa là:
Buông bỏ những kỳ vọng cứng nhắc về cách mọi thứ "nên" diễn ra
Phát triển tâm thái thoải mái với sự không chắc chắn
Nhìn nhận mỗi thay đổi như một cơ hội để học hỏi và phát triển
Bài tập thực hành: Trong một tuần, hãy chú ý đến những thay đổi nhỏ trong cuộc sống hàng ngày của bạn - thời tiết, tâm trạng của bạn, hay thậm chí là vị trí của đồ vật trong nhà. Thay vì phản ứng hoặc đánh giá, chỉ đơn giản ghi nhận và chấp nhận chúng. Quan sát xem điều này ảnh hưởng như thế nào đến trải nghiệm của bạn.
b. Phát triển sự nhạy bén với môi trường
Thích nghi tự nhiên đòi hỏi chúng ta phát triển một sự nhạy bén sâu sắc với môi trường xung quanh. Đây là khả năng "đọc" tình huống và cảm nhận những thay đổi tinh tế trong vạn vật. Để làm được điều này, ta có thể:
Thực hành chánh niệm trong cuộc sống hàng ngày
Chú ý đến những tín hiệu tinh tế từ người khác và từ môi trường
Phát triển trực giác và học cách tin tưởng vào nó
Bài tập thực hành: Mỗi ngày, dành 5 phút để quan sát môi trường xung quanh bạn bằng tất cả các giác quan. Chú ý đến những chi tiết nhỏ mà bạn thường bỏ qua. Cảm nhận không khí, nghe những âm thanh tinh tế, quan sát những chuyển động nhỏ. Ghi lại những quan sát của bạn và xem chúng thay đổi theo thời gian như thế nào. Khi đã quen, hãy mở rộng trạng thái này bao trùm mọi phút giây sống.
c. Phản ứng linh hoạt và sáng tạo
Khi chúng ta đã phát triển khả năng chấp nhận thay đổi và nhạy bén với môi trường, bước tiếp theo là cho phép mình phản ứng một cách linh hoạt và sáng tạo. Đây không phải là về việc có một kế hoạch cứng nhắc, mà là phát triển khả năng ứng biến trong khoảnh khắc. Để làm được điều này, ta có thể:
Thực hành tư duy "có thể" thay vì "nên"
Phát triển một bộ kỹ năng đa dạng mà bạn có thể vận dụng linh hoạt
Chấp nhận rằng không có cách tiếp cận nào là "đúng" tuyệt đối - mọi thứ đều phụ thuộc vào bối cảnh
Bài tập thực hành: Chọn một tình huống thách thức mà bạn đang đối mặt. Thay vì cố gắng tìm ra "giải pháp tốt nhất", hãy nghĩ ra ít nhất năm cách tiếp cận khác nhau. Đánh giá mỗi cách tiếp cận không phải bằng tiêu chí "đúng" hay "sai", mà bằng cách xem xét nó có thể dẫn đến kết quả gì và bạn có thể học được gì từ nó.
Thích nghi trong LEARNACY nghĩa là ta trở nên linh hoạt như nước, có thể chảy quanh chướng ngại vật, lấp đầy khoảng trống, và thậm chí thay đổi hình dạng khi cần thiết - tất cả đều diễn ra một cách tự nhiên. Mục tiêu không phải là kiểm soát dòng chảy của cuộc sống, mà là học cách hòa mình vào nó. Khi chúng ta làm được điều này, chúng ta sẽ thấy rằng sự thích nghi không phải là một nỗ lực, mà là một trạng thái tự nhiên của hiện sinh.
Tôi mời bạn bắt đầu ngày hôm nay bằng cách quan sát dòng chảy của cuộc sống xung quanh bạn. Chú ý đến nhịp điệu tự nhiên của mọi thứ - cách mà cây cối uốn mình theo gió, cách mà nước tìm đường chảy quanh đá. Hãy tự hỏi: Làm thế nào tôi có thể hòa mình vào dòng chảy này một cách tự nhiên hơn? Bạn có thể ngạc nhiên về sự nhẹ nhàng và uyển chuyển mà bạn có thể tìm thấy trong bản thân và cuộc sống của mình.
D. TRANSCENDING [SIÊU VIỆT]: CONNECT & YEARN
1. Connect: Kết nối sâu sắc
Trong LEARNACY, "Connect" không chỉ là về việc tạo ra các mối quan hệ bề ngoài hay mạng lưới xã hội. Đó là sự nhận thức và trải nghiệm sâu sắc mối liên kết tự nhiên và nội tại giữa bản thân và mọi sinh thể cũng như vạn vật. Khi chúng ta thực sự kết nối, chúng ta không chỉ học hỏi về thế giới, mà còn trải nghiệm sự hợp nhất với nó. Đây là cánh cửa dẫn đến sự siêu việt [transcendence]. Hãy cùng khám phá ba cấp độ kết nối trong LEARNACY:
a. Kết nối với bản thân: Hiểu rõ căn tính và mục đích sống
Kết nối với bản thân là nền tảng của mọi kết nối khác. Đó là về việc lắng nghe tiếng nói nội tâm, hiểu rõ giá trị cốt lõi và nhận ra mục đích sống đích thực của mình. Khi chúng ta kết nối sâu sắc với bản thân, việc học tập trở nên như nhiên và toàn vẹn, vì nó xuất phát từ sự tò mò và đam mê chân thật. Để thực hành kết nối với bản thân, bạn có thể:
Dành thời gian tĩnh lặng mỗi ngày để lắng nghe nội tâm
Viết nhật ký phản tư, ghi lại những suy nghĩ và cảm xúc hàng ngày
Thực hành các kỹ thuật như thiền hay yoga để tăng cường nhận thức về bản thân
Bài tập thực hành: Mỗi sáng khi thức dậy, dành 5 phút để hỏi bản thân: "Hôm nay, điều gì thực sự quan trọng đối với tôi?". Lắng nghe câu trả lời xuất hiện một cách tự nhiên, không phán xét. Ghi lại và quan sát xem nó thay đổi như thế nào theo thời gian. Nếu bạn lưu trữ lại đủ nhiều, có thể dùng AI để phân tích dữ liệu này.
b. Kết nối với người khác: Xây dựng mối quan hệ có ý nghĩa
Kết nối với người khác trong LEARNACY không chỉ là về việc trao đổi thông tin. Đó là về việc tạo ra những mối quan hệ sâu sắc, nơi chúng ta có thể chia sẻ, học hỏi và phát triển cùng nhau. Khi chúng ta thực sự kết nối với người khác, chúng ta mở rộng hiểu biết của mình và trải nghiệm sự đồng cảm sâu sắc. Để thực hành kết nối với người khác, hãy:
Luyện tập lắng nghe sâu, không chỉ bằng tai mà bằng cả trái tim
Chia sẻ một cách chân thành và dám bộc lộ những phần mong manh, dễ tổn thương của mình
Tìm kiếm và trân trọng sự đa dạng trong các mối quan hệ
Bài tập thực hành: Trong cuộc trò chuyện tiếp theo của bạn, thử thực hành "kết nối không lời". Thay vì tập trung vào việc nói gì tiếp theo, hãy chú ý đến năng lượng và cảm xúc đang được chia sẻ. Cảm nhận sự kết nối vượt ra ngoài lời nói là một trải nghiệm khá hiếm hoi trong cuộc sống hiện nay.
c. Kết nối với tổng thể: Nhận thức về sự tương quan và đóng góp
Ở cấp độ sâu nhất, kết nối trong LEARNACY là về việc nhận ra mối liên hệ giữa bản thân với toàn bộ vũ trụ. Đó là nhận thức rằng mỗi hành động của chúng ta, mỗi khoảnh khắc học tập, đều là một phần của một bức tranh lớn hơn. Khi chúng ta kết nối ở cấp độ này, chúng ta bắt đầu thấy được ý nghĩa sâu sắc trong mọi trải nghiệm, và nhận ra tiềm năng đóng góp độc đáo của mình. Để thực hành kết nối với tổng thể, hãy:
Dành thời gian trong thiên nhiên, cảm nhận sự kết nối với mọi sinh thể
Suy ngẫm về tác động của hành động của bạn đối với cộng đồng và thế giới
Tìm kiếm ý nghĩa và mục đích lớn hơn trong việc học tập và công việc của bạn
Bài tập thực hành: Chọn một vật thể hàng ngày - có thể là một cái bút, một quả táo, hay chiếc điện thoại của bạn. Dành vài phút để suy ngẫm về tất cả những yếu tố đã góp phần tạo nên vật thể này - từ nguyên liệu, công nhân, đến các yếu tố tự nhiên. Cảm nhận sự kết nối của bạn với mạng lưới rộng lớn này.
Khi chúng ta thực hành kết nối ở cả ba cấp độ này, chúng ta bắt đầu trải nghiệm học tập không chỉ như một hoạt động trí tuệ, mà như một quá trình tự nhiên của sự giao hoà, nuôi dưỡng, và phát triển. Chúng ta không còn chỉ là những cá nhân riêng lẻ đang cố gắng tiếp thu thông tin, mà là những phần tử sống động trong một mạng lưới học tập và tiến hoá rộng lớn hơn. Kết nối cũng không phải là điều gì đó chúng ta phải cố gắng tạo ra. Nó đã tồn tại một cách tự nhiên, chỉ là có khi bị che mờ bởi chính tri kiến của mỗi người. Nhiệm vụ của chúng ta là nhận ra, nuôi dưỡng và trân trọng những kết nối này. Khi chúng ta làm được điều đó, chúng ta sẽ thấy rằng mỗi khoảnh khắc, mỗi tương tác, đều là một cơ hội để học hỏi và phát triển.
Tôi mời bạn bắt đầu ngày hôm nay bằng cách chú ý đến những kết nối đã tồn tại trong cuộc sống của bạn. Với bản thân, với những người xung quanh, và với thế giới rộng lớn hơn. Hãy tự hỏi: Làm thế nào tôi có thể nuôi dưỡng và làm sâu sắc thêm những kết nối này?
2. Yearn: Hướng thượng
Năng lực cuối cùng mà tôi đưa vào LEARNACY, "Yearn" - hay "Hướng thượng" - không chỉ đơn thuần là mong muốn đạt được điều gì đó mình ham muốn. Đó là một khao khát sâu sắc, một sự thôi thúc tự nhiên để vươn lên, phát triển và vượt qua giới hạn hiện tại của bản thân. Hướng thượng là nguồn động lực nội tại, thúc đẩy chúng ta không ngừng học hỏi, phát triển và đóng góp cho thế giới xung quanh. Hãy cùng khám phá ba khía cạnh chính của Hướng thượng:
a. Khao khát phát triển liên tục
Hướng thượng bắt nguồn từ một khao khát tự nhiên để phát triển và mở rộng. Đó không phải là áp lực phải trở nên "tốt hơn", mà là niềm vui trong việc khám phá và mở rộng khả năng của bản thân. Trong LEARNACY, chúng ta nuôi dưỡng khao khát này bằng cách:
Chấp nhận rằng học tập là một hành trình suốt đời, không có điểm kết thúc
Tìm kiếm niềm vui trong quá trình học hỏi, không chỉ trong kết quả
Luôn mở lòng với những trải nghiệm và ý tưởng mới
Bài tập thực hành: Mỗi tuần, hãy thử một điều mới mà bạn chưa từng làm trước đây. Có thể là một món ăn mới, một con đường mới để đi làm, hay một kỹ năng mới. Chú ý đến cảm giác hứng khởi và tò mò khi bạn bước ra khỏi vùng an nhàn [comfort-zone] của mình.
b. Hướng đến tựu thành tiềm năng bản thân
Tựu thành tiềm năng bản thân [self-actualization] (trong tháp nhu cầu của Abraham Maslow) là quá trình liên tục khám phá và hiện thực hóa những khả năng tiềm ẩn của chúng ta. Trong LEARNACY, chúng ta không xem đây là một đích đến cố định, mà là một hành trình không ngừng phát triển. Để hướng đến tựu thành tiềm năng bản thân, ta có thể:
Tự đặt ra những thách thức phù hợp để thúc đẩy sự phát triển
Lắng nghe và tin tưởng vào trực giác và tiếng nói nội tâm
Chấp nhận và học hỏi từ những thất bại và khó khăn
Bài tập thực hành: Dành thời gian để viết về "phiên bản tốt nhất" của bản thân trong tương lai. Không chỉ tập trung vào thành tích, mà hãy mô tả chi tiết về cách bạn cảm nhận, suy nghĩ và hành động - đó chính là cách bạn đang muốn sống cuộc đời mình. Sử dụng bức tranh này như một nguồn cảm hứng, nhưng đừng xem nó như một mục tiêu cứng nhắc.
c. Khám phá tiềm năng cao nhất
Hướng thượng trong LEARNACY còn liên quan đến việc khám phá những khả năng cao nhất của con người - không chỉ về mặt cá nhân mà còn về mặt tập thể. Đó là về việc nhận ra rằng tiềm năng của chúng ta không chỉ giới hạn trong những gì chúng ta có thể đạt được cho bản thân, mà còn về cách chúng ta có thể đóng góp cho sự phát triển của nhân loại và hành tinh. Để khám phá tiềm năng cao nhất, hãy:
Suy ngẫm về cách bạn có thể sử dụng tài năng và đam mê của mình để phục vụ một mục đích lớn hơn
Tìm kiếm những cơ hội để cộng tác và đồng sáng tạo với người khác
Mở rộng tầm nhìn của bạn về những gì có thể, không chỉ cho bản thân mà cho cả thế giới
Bài tập thực hành: Tưởng tượng bạn đang đứng ở cuối cuộc đời, nhìn lại toàn bộ hành trình của mình. Bạn muốn để lại di sản gì? Hãy viết một "bức thư từ tương lai" gửi cho bản thân hiện tại, chia sẻ những hiểu biết và lời khuyên từ góc nhìn này.
Như vậy, Hướng thượng trong LEARNACY không phải là việc đạt được một mục tiêu cụ thể hay trở thành một phiên bản "hoàn hảo" nào đó của bản thân, mà là việc sống trong trạng thái liên tục mở rộng và phát triển. Hãy tin rằng trong mỗi chúng ta đều có một tiềm năng vô hạn, và tiến trình khám phá và hiện thực hóa tiềm năng đó chính là nguồn của niềm vui và ý nghĩa sâu sắc nhất. Hướng thượng cũng không phải là một nỗ lực gượng ép. Nó là một khao khát tự nhiên, một sự thôi thúc từ bên trong để liên tục đi tới. Khi chúng ta học cách lắng nghe và xuôi theo sự thôi thúc này, chúng ta sẽ thấy rằng học tập và phát triển trở nên tự nhiên như hơi thở.
Tôi mời bạn bắt đầu ngày hôm nay bằng cách lắng nghe tiếng gọi nội tâm của mình. Đâu là những khao khát sâu sắc nhất của bạn? Bạn mơ ước trở thành người như thế nào? Làm thế nào bạn có thể sử dụng tài năng và đam mê của mình để đóng góp cho thế giới? Hãy để những câu hỏi này hướng dẫn cuộc sống của bạn. Và hãy nhớ rằng, chính hành trình mới là phần quan trọng nhất, không phải đích đến.
IV. TƯƠNG TÁC ĐỘNG GIỮA CÁ NHÂN, CỘNG ĐỒNG VÀ MÔI TRƯỜNG TRONG LEARNACY
Khi nói về học tập trong LEARNACY, chúng ta không thể chỉ nhìn vào cá nhân người học. Thay vào đó, cần nhìn nhận quá trình học tập như một bản giao hưởng, nơi cá nhân, cộng đồng và môi trường cùng hòa tấu, tạo nên một bức tranh học tập đa chiều và phong phú.
A. VAI TRÒ CỦA CĂN TÍNH CỐT LÕI [CORE IDENTITY]
Căn tính cốt lõi [core identity] giống như một hạt giống độc đáo bên trong mỗi chúng ta. Hạt giống này chứa đựng những giá trị, quan niệm, và mục đích sống sâu sắc nhất của chúng ta. Hạt giống này không chỉ ảnh hưởng đến cách chúng ta học, mà còn được nuôi dưỡng và phát triển thông qua quá trình học tập.
Căn tính cốt lõi của chúng ta định hình cách chúng ta tiếp cận việc học. Ví dụ, một người có tinh thần khám phá mạnh mẽ có thể tìm đến những phương pháp học tập mới lạ, trong khi một người coi trọng truyền thống có thể thích những phương pháp đã được kiểm chứng qua thời gian. Điều này không có nghĩa là một cách tiếp cận nào đó là tốt hơn, mà chỉ là mỗi người sẽ tìm thấy con đường học tập phù hợp nhất với bản chất độc tôn [unique] của mình.
Đồng thời, quá trình học tập cũng góp phần định hình căn tính cốt lõi của chúng ta. Mỗi kiến thức mới, mỗi kỹ năng được phát triển, đều có thể làm thay đổi cách chúng ta nhìn nhận bản thân và thế giới. Đó là một quá trình song hành, nơi chúng ta vừa khám phá vừa kiến tạo bản thân thông qua việc học.
B. ẢNH HƯỞNG CỦA CỘNG ĐỒNG TRONG QUÁ TRÌNH HỌC
Không ai có thể học một cách cô lập. Cộng đồng - dù là gia đình, bạn bè, đồng nghiệp hay một nhóm học tập - đóng vai trò quan trọng trong hành trình học tập của chúng ta. Cộng đồng không chỉ là nơi chúng ta trao đổi kiến thức, mà còn là nơi chúng ta được thách thức, được hỗ trợ, và được truyền cảm hứng. Trong một cộng đồng học tập lành mạnh, mỗi thành viên vừa là người học vừa là người dạy. Chúng ta học từ những kinh nghiệm và quan điểm đa dạng của nhau, và trong quá trình đó, mở rộng hiểu biết của mình về thế giới.
Hơn nữa, cộng đồng còn tạo ra một mạng lưới hỗ trợ quý giá. Khi chúng ta gặp khó khăn hoặc mất động lực, chính sự khích lệ và trách nhiệm với cộng đồng có thể giúp chúng ta vượt qua những thời điểm khó khăn đó.
C. TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG
Cuối cùng, chúng ta không thể bỏ qua vai trò của môi trường rộng lớn hơn trong quá trình học tập. Môi trường này bao gồm không chỉ không gian vật lý xung quanh chúng ta, mà còn cả bối cảnh xã hội, văn hóa, chính trị, công nghệ. Môi trường này tạo ra bối cảnh cho việc học tập của chúng ta. Nó quyết định những kỹ năng và kiến thức nào là cần thiết, những công cụ nào có sẵn để chúng ta sử dụng, và thậm chí cả những thách thức mà chúng ta cần vượt qua. Ví dụ, trong thời đại số hóa hiện nay, khả năng học tập trực tuyến và sử dụng công nghệ đã trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, mối quan hệ giữa người học và môi trường không phải là một chiều. Thông qua quá trình học tập và phát triển, chúng ta cũng góp phần thay đổi môi trường xung quanh. Mỗi ý tưởng mới, mỗi giải pháp sáng tạo mà chúng ta đưa ra, đều có tiềm năng tạo ra những thay đổi tích cực trong xã hội. Do đó, trong LEARNACY, chúng ta sẽ nhìn nhận quá trình học tập như một hệ sinh thái phức tạp, nơi cá nhân, cộng đồng và môi trường liên tục tương tác và ảnh hưởng lẫn nhau. Hiểu được điều này giúp chúng ta không chỉ trở thành những người học tốt hơn, mà còn trở thành những thành viên có trách nhiệm hơn trong cộng đồng và xã hội của mình. Bởi vì cuối cùng, mỗi hành trình học tập cá nhân đều có tiềm năng tạo ra những gợn sóng tích cực, lan tỏa ra toàn bộ hệ sinh thái học tập của chúng ta.
V. ÁP DỤNG LEARNACY TRONG THỰC TIỄN
Cảm ơn bạn đã kiên nhẫn và cởi mở với LEARNACY cho tới điểm này của bài viết, trong phần tiếp theo, tôi sẽ gợi ý cho bạn một vài cách thức để vận dụng LEARNACY một cách đơn giản.
A. HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH LEARNACY HÀNG NGÀY
Bắt đầu mỗi ngày với 5 phút lắng nghe bản thân. Chú ý đến cảm xúc, suy nghĩ, ý định, và cảm giác cơ thể của bạn.
Đặt một câu hỏi mở cho mỗi ngày. Ví dụ: "Hôm nay tôi có thể học được gì mới về cảm xúc của mình?" Để câu hỏi này hướng dẫn sự chú ý của bạn trong suốt cả ngày.
Thực hành "học tập trong khoảnh khắc". Trong mỗi tình huống, tự hỏi: "Điều gì tôi có thể học từ trải nghiệm này?"
Kết thúc mỗi ngày bằng việc ghi lại ba điều bạn đã học. Những ý tưởng này được tích luỹ lại sẽ trở thành một kho tàng quý giá.
B. TÍCH HỢP LEARNACY VÀO CÔNG VIỆC VÀ CUỘC SỐNG CÁ NHÂN
Trong công việc, có thể áp dụng chu trình LEARNACY cho mỗi dự án:
Immersing: Đắm mình vào thông tin và bối cảnh của dự án.
Constructing: Đặt câu hỏi và xây dựng kế hoạch.
Allowing: Cho phép các ý tưởng và giải pháp xuất hiện tự nhiên.
Transcending: Kết nối dự án với mục đích lớn hơn của tổ chức và cá nhân.
Trong các mối quan hệ, thực hành lắng nghe sâu và đặt câu hỏi mở. Xem mỗi tương tác như một cơ hội để học hỏi về người khác và về bản thân.
Biến những thói quen hàng ngày thành cơ hội học tập. Ví dụ, khi nấu ăn, thử nghiệm với các nguyên liệu mới và quan sát kết quả.
C. CHIẾN LƯỢC VƯỢT QUA THÁCH THỨC TRONG QUÁ TRÌNH ÁP DỤNG
Khi cảm thấy quá tải, hãy quay lại với hơi thở. Thực hành 5 phút thở sâu để tái kết nối với khoảnh khắc hiện tại.
Nếu gặp khó khăn trong việc duy trì thói quen học tập, hãy bắt đầu nhỏ. Cam kết chỉ 5 phút mỗi ngày và dần dần tăng lên.
Khi cảm thấy thiếu động lực, hãy kết nối lại với mục đích của bạn. Tự hỏi: "Tại sao việc học này quan trọng đối với tôi?"
Nếu cảm thấy cô đơn trong hành trình học tập, hãy tìm hoặc tạo ra một cộng đồng học tập. Chia sẻ mục tiêu và tiến trình của bạn với người khác.
Khi đối mặt với thất bại hoặc trở ngại, hãy xem đó như một phần của quá trình học tập. Tự hỏi: "Tôi có thể học được gì từ trải nghiệm này?"
LEARNACY không phải là một kỹ thuật để áp dụng một cách cứng nhắc, mà là một cách sống. Hãy kiên nhẫn với bản thân, và nhớ rằng mỗi khoảnh khắc đều chứa đựng bài học. Bắt đầu từ những bước nhỏ, và dần dần, bạn sẽ thấy LEARNACY trở thành một phần tự nhiên trong cách bạn tương tác với thế giới.
VI. TÁC ĐỘNG LÂU DÀI CỦA LEARNACY
LEARNACY có tiềm năng tạo ra những tác động sâu rộng và lâu dài, cả đối với cá nhân lẫn xã hội. Trong phần này, tôi muốn trình bày một số dự báo của mình về những tác động này, căn cứ vào những cơ sở khoa học tôi lấy làm nền tảng cho LEARNACY.
A. ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN CÁ NHÂN
1. Hướng tới tựu thành tiềm năng bản thân
LEARNACY tạo ra một nền tảng vững chắc cho việc tựu thành tiềm năng bản thân [self-actualization]. Bằng cách khuyến khích sự tò mò liên tục và khả năng thích ứng, LEARNACY giúp cá nhân không ngừng mở rộng ranh giới của khả năng bản thân. Những nghiên cứu về tâm lý học tích cực của Martin Seligman đã chỉ ra rằng việc liên tục phát triển và sử dụng điểm mạnh của mình là yếu tố quan trọng dẫn đến hạnh phúc và thành công lâu dài. LEARNACY, với trọng tâm là học tập liên tục và phát triển toàn diện, tạo điều kiện lý tưởng cho quá trình này.
Ví dụ, một người áp dụng LEARNACY trong sự nghiệp không chỉ tập trung vào việc hoàn thành công việc, mà còn liên tục tìm kiếm cách để cải thiện quy trình, phát triển kỹ năng mới, và tạo ra giá trị độc đáo. Điều này không chỉ dẫn đến hiệu suất công việc cao hơn mà còn tạo ra cảm giác thỏa mãn và mục đích sâu sắc.
2. Tiến tới tự siêu việt
LEARNACY không dừng lại ở việc phát triển cá nhân; nó mở đường cho sự tự siêu việt [self-transcendence] - trạng thái vượt qua giới hạn của bản ngã để kết nối với những điều lớn lao hơn.
Maslow, trong những nghiên cứu cuối đời, đã bổ sung tự siêu việt vào đỉnh của tháp nhu cầu lừng danh của ông. Ông nhận ra rằng những người đạt đến trạng thái này thường có cuộc sống ý nghĩa và viên mãn nhất. LEARNACY, với sự nhấn mạnh vào kết nối và hướng thượng, tạo điều kiện lý tưởng cho quá trình này.
Trong thực tế, điều này có thể thể hiện qua việc một cá nhân không chỉ học để phát triển bản thân, mà còn để đóng góp cho cộng đồng và xã hội. Ví dụ, một doanh nhân có thể chuyển từ mục tiêu lợi nhuận đơn thuần sang việc tạo ra những giải pháp kinh doanh có tác động xã hội tích cực.
B. ĐỐI VỚI SỰ TIẾN BỘ CỦA CỘNG ĐỒNG VÀ XÃ HỘI
1. Tạo ra văn hóa học tập suốt đời trong cộng đồng
LEARNACY có tiềm năng tạo ra một hiệu ứng lan tỏa, nơi tinh thần học tập liên tục của cá nhân truyền cảm hứng và ảnh hưởng đến những người xung quanh, dần dần hình thành một văn hóa học tập trong cộng đồng. Nghiên cứu về "các tổ chức học tập" của Peter Senge đã chỉ ra rằng những tổ chức thành công nhất là những tổ chức có khả năng học hỏi và thích ứng liên tục. LEARNACY, khi được áp dụng rộng rãi, có thể biến cả cộng đồng thành một "tổ chức học tập" lớn.
Ví dụ, một trường học áp dụng nguyên tắc LEARNACY không chỉ khuyến khích học sinh học tập, mà còn tạo ra một môi trường nơi giáo viên, phụ huynh, và cả nhân viên hỗ trợ đều tham gia vào quá trình học tập và phát triển liên tục.
2. Đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội
Trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức phức tạp như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội, và đại dịch toàn cầu, LEARNACY cung cấp một khuôn khổ để phát triển những giải pháp sáng tạo và bền vững. Lý thuyết về "Học tập chuyển đổi" của Jack Mezirow cho thấy rằng học tập sâu sắc có thể dẫn đến những thay đổi căn bản trong cách chúng ta nhìn nhận và tương tác với thế giới. LEARNACY, với trọng tâm là học tập chuyển hóa, có tiềm năng tạo ra những thay đổi mang tính hệ thống trong xã hội.
C. LEARNACY NHƯ MỘT CÔNG CỤ ĐỂ KIẾN TẠO HẠNH PHÚC
1. Phát triển trí tuệ cảm xúc và sự hài lòng trong cuộc sống
LEARNACY, với sự nhấn mạnh vào tự nhận thức và kết nối, sẽ nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc - một yếu tố then chốt của hạnh phúc và thành công theo nhiều nghiên cứu. Daniel Goleman, trong công trình nổi tiếng về trí tuệ cảm xúc, đã chỉ ra rằng EQ có thể quan trọng hơn IQ trong việc dự đoán thành công và hạnh phúc trong cuộc sống.
2. Tăng cường khả năng đối phó với stress và thách thức
Trong một thế giới ngày càng phức tạp và thay đổi nhanh chóng, khả năng đối phó với stress và thích ứng với thách thức trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. LEARNACY, với sự nhấn mạnh vào sự linh hoạt và học hỏi liên tục, trang bị cho cá nhân những công cụ cần thiết để đối mặt với những thách thức này. Nghiên cứu về khả năng phục hồi tâm lý cho thấy rằng những người có khả năng học hỏi từ nghịch cảnh và thích ứng với thay đổi có xu hướng đối phó tốt hơn với stress và có sức khỏe tâm thần tốt hơn. LEARNACY, bằng cách khuyến khích tư duy tăng trưởng và khả năng thích ứng, trực tiếp nuôi dưỡng khả năng phục hồi này.
VII. KẾT LUẬN
Bạn thân mến, cảm ơn bạn đã đọc bài viết dài như một chương sách tới tận điểm này,
Khi tôi bắt đầu hành trình của mình trong lĩnh vực giáo dục, tôi đã mơ ước về một cách tiếp cận học tập có thể không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn chạm đến tâm hồn của người học. LEARNACY là kết quả của những năm tháng chiêm nghiệm, trải nghiệm và đúc kết đó. Nó không chỉ là một phương pháp; nó là một lời mời gọi - một lời mời gọi để bạn sống trọn vẹn, học hỏi sâu sắc, và đóng góp ý nghĩa cho thế giới này.
LEARNACY mời gọi bạn không chỉ trở thành một người học suốt đời, mà còn trở thành một người kiến tạo cuộc đời của chính mình và góp phần kiến tạo một thế giới tốt đẹp hơn.
Về ý nghĩa thực tiễn, tôi tin rằng trong thế giới đang biến đổi nhanh chóng của chúng ta, nơi AI và công nghệ đang thay đổi bản chất của công việc và cuộc sống, LEARNACY không phải là một sự xa xỉ - nó là một nhu cầu thiết yếu. Nó là cách để chúng ta không chỉ tồn tại, mà còn phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên của sự không chắc chắn và phức tạp.
Nhưng LEARNACY cũng không phải là về việc học nhiều hơn hay nhanh hơn. Nó là về việc học sâu hơn, có ý nghĩa hơn. Nó là về việc nhìn nhận mỗi khoảnh khắc, mỗi tương tác, mỗi thử thách như một cơ hội để phát triển, để hiểu biết hơn về bản thân, về người khác, và về thế giới xung quanh.
Hãy nhớ rằng, trong cốt lõi của mỗi chúng ta đều có một tiềm năng vô hạn đang chờ được khám phá và hiện thực hóa. LEARNACY là chìa khóa để mở cánh cửa đó. Nó không hứa hẹn một con đường dễ dàng, nhưng nó hứa hẹn một hành trình đáng giá - một hành trình đầy những khám phá, những khoảnh khắc "aha", và những cơ hội để vượt qua giới hạn của bản thân.
Khi bạn áp dụng LEARNACY, bạn không chỉ đầu tư vào bản thân mình. Bạn đang góp phần vào việc tạo ra một thế giới nơi học tập và phát triển là trọng tâm của cuộc sống. Bạn đang trở thành một phần của một cộng đồng những người học hỏi, những người đang cùng nhau kiến tạo một tương lai tươi sáng hơn.
Vì vậy, tôi mời bạn - hãy bắt đầu hành trình LEARNACY của mình ngay hôm nay. Hãy mở rộng tâm trí, mở rộng trái tim, và cho phép bản thân trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Hãy nhớ rằng, mỗi bước đi trên con đường này, dù nhỏ bé đến đâu, đều có tiềm năng tạo ra những gợn sóng của sự thay đổi tích cực, lan tỏa ra xa hơn những gì bạn có thể tưởng tượng.
Cuộc sống là một hành trình học tập vô tận, và với LEARNACY, mỗi khoảnh khắc đều trở nên đáng trân trọng, mỗi trải nghiệm đều trở nên ý nghĩa. Hãy cùng nhau khám phá, cùng nhau học hỏi, và cùng nhau kiến tạo một tương lai tươi sáng hơn - một tương lai nơi mỗi người đều có thể sống trọn vẹn tiềm năng của mình và đóng góp vào sự phát triển chung của nhân loại.
Hãy cùng nhau bước vào hành trình kỳ diệu này. Tương lai đang chờ đợi chúng ta.
Với tất cả niềm tin và hy vọng,
Lương Dũng Nhân, M.Ed, PCCA Learner - Delighter - Networker.
P/S: tôi có một bài khảo sát ngắn, nhờ bạn điền giúp, qua đó tôi có thể cung cấp cho bạn những nội dung sâu sát hơn với nhu cầu của bạn để trợ lực tối đa cho hành trình học hỏi và phát triển bản thân từ cuộc sống của mỗi chúng ta. Truy cập bài khảo sát tại ĐÂY.
—-----
Xin giới thiệu với bạn một số chương trình tôi đang thực hiện có thể hỗ trợ bạn tốt trên hành trình LEARNACY:
1. Chuỗi AIM Talk 10-11-12 diễn ra vào thứ Bảy tuần cuối mỗi tháng 10, 11, 12 với các hướng dẫn thực tế về việc dùng AI để khám phá, phát triển bản thân, và xây dựng thương hiệu cá nhân. Thông tin tại ĐÂY.
2. Khoá học “Viết sách cùng AI” và chương trình Trại viết sách tập trung, giúp các bạn có thể đóng gói tư tưởng, chuyên môn của mình thành những cuốn sách phi hư cấu có giá trị cho độc giả. Chương trình sắp đóng đơn đăng ký vì hết chỗ, thông tin tại ĐÂY.
3. Chương trình Product Pyramid Membership 365, đồng hành trọn vẹn cùng các Solo Expert xây dựng năng lực làm đa dạng các loại sản phẩm chuyên môn (từ các dạng khóa học đến phi khoá học, để cả retreat và camp, chatbot AI và no-code App…), đang có Best Deal số lượng có hạn, thông tin tại ĐÂY.
4. Khoá tập huấn 2 ngày 26-27/10 “Giúp con Hạnh phúc” cung cấp những kiến thức và kỹ năng thiết yếu để phụ huynh có con tuổi Teen Hiểu con, Thương con, Giúp con hiệu quả, diễn ra tại Hệ thống Giáo dục ATY, thông tin tại ĐÂY.